Ter afwisseling van ons kampeeravontuur in Ljubljana en Istrië verbleven Tjeerd en ik afgelopen zomer, drie nachtjes in het Sloveense Floramare Health Resort in Izola. Ik kan je zeggen, hier is toegankelijkheid echt de norm!

Ik begin even over Izola, deze bij ons onbekende kustplaats ligt prachtig op een landtong aan de Sloveense kust. Met haar smalle straatjes en pastelkleurige huizen en kerkjes waan ik mij gemakkelijk in een Italiaanse vissersplaats. Niet zo gek, de Romeinen bouwden de stad op en in de middeleeuwen viel het onder de Republiek Venetië. Grappig is dat al is het een populaire badplaats de zandstranden ontbreken. Bewoners en toeristen spreiden hun handdoek gewoon uit op de kade of op het gras in het grote park aan zee. Ook ’s avonds heerst er een goed sfeertje en is het gezellig flaneren langs de lange boulevard, de terrasjes en enorme jachthaven.

Uitgenodigd

Al word ik vaker uitgenodigd om ergens te komen ‘proefdromen’, nog niet eerder kreeg ik een uitnodiging uit Slovenië! We konden het mooi combineren met onze vakantieplannen richting Kroatië en op de website van het hotel las ik veel goeds. Plafondlift en hoog-laag carrier/bed in elke kamer, 24-uur zorg, lift bij het indoor & outdoor zwembad, sauna met houten sauna-douchestoel, hulp om in de zee te zwemmen, rolstoelvervoer …. kortom alles wat je nodig hebt is hier gewoon goed geregeld. Bovendien ligt het hotel direct aan zee! Ik keek er enorm naar uit om het allemaal in het echt te beleven.

‘Waar toegankelijkheid de norm is en geen privilege’.

Even wennen

Ik wil wel eerlijk zijn; het was even schakelen na twee weken naturistisch kamperen, weer aangekleed tussen vier muren in een door airco gekoeld hotel. Met 26 rolstoeltoegankelijk kamers zijn er natuurlijk ook aardig wat rolstoelers, alhoewel het zeker geen eis is als je het hotel boekt. Het was toch even alsof ik bij revalidatiecentrum de Hoogstraat naar binnen rolde. Wat miste ik de zeebries die door ons (slaap)busje waait en onze plastic ontbijtbordjes.

Maar het is helemaal niet eerlijk om het hotel daarmee af te schrijven! Het bevestigd mij vooral dat hoewel kamperen met een handicap zwaar is en vaak onhandig, het ook heerijk buiten, vrij en ontspannen is. Ik voel veel dankbaarheid dat ik dat vooral dankzij de hulp van mijn lieve Tjeerd mee kan maken!

Floramare Health Resort:

Toegankelijke kamers met een dikke plus!

Na een dag kon ik gelukkig zien hoe geweldig Floramare óók is. Het ligt pal aan zee en heeft een vriendelijke uitstraling door de kleinschaligheid en het park met hoge, oude bomen eromheen. De 26 kamers zijn modern en strak ingericht en rolstoeltoegankelijk met een dikke plus! In elke kamer hangt een plafondlift in de slaapkamer en in de badkamer. Bovendien staat er in alle kamers een hooglaag carrier in het bed, op onze kamer fijn als een tweepersoonsbed. Er zijn verschillende kamers wat betreft indeling en ruimte, en er is ook een familiekamer. Goed om te weten; geen van de kamers heeft een balkon. Je kunt kiezen voor alleen ontbijt of  half- en volpension. Voor de prijs hoef je het niet te laten, halfpension kost maar € 5 p.p. extra (ipv alleen ontbijt). Wij vonden het eten (buffet) echt heel prima en afwisselend in de dagen dat wij er waren.

Zorg en assistentie

Zorg en assistentie kan vanuit het hotel geregeld worden voor een heel schappelijk bedrag, bijvoorbeeld 3 x per dag hulp bij aan/uitkleden kost 95 euro per dag. Bekijk hiervoor de uitgebreide prijslijst. Op de lijst staan dingen als draaien in de nacht, of kleine klusjes zoals jas aandoen. Ik vind dat bijzonder om te lezen, het zijn precies de dingen die veel mensen (met een spierziekte) vaak lastig georganiseerd krijgen. Hierin lees je duidelijk de oorsprong van het hotel (oprichter de Muscular Dystrophy Association Slovenia) terug. Fijn! Ik heb er zelf geen gebruik van gemaakt, maar het wekt wel vertrouwen op. Het viel mij dan ook op dat er een aantal mensen alleen vakantie vierden! Dat kan hier dus, ook als je zorg nodig hebt.

Wellness

Het hotel heeft een heerlijke wellnessruimte met lekker indoor zwembad (30-31º) en  sauna met speciale houten saunarolstoel. De ligbedjes zijn verhoogd maar er is ook een plafondtillift aanwezig om je transfers in de gehele wellness relaxed te laten verlopen (wellness is gesloten in de zomer). Je kunt er ook een heerlijke massage boeken of fysiotherapie.

Het zwembad buiten bij zee is trouwens ook niet gek, lekker dobberen of soms even bubbelen. Eenmaal in het bad (tillift aanwezig!) waan je je in een infinitypool; je kijkt heerlijk uit over zee!

De troef: Zwemmen in zee!

Het meest bijzondere was dat ik sinds lange tijd weer in zee heb gezwommen! Het hotel heeft net buiten de poort een ‘eigen’ stukje kade. Hier staan ligbedjes en is een klein terras met snacks en een drankje. De hele dag zit hier een super vriendelijke strandwacht die je via en betonnen hellingbaan de zee in wil helpen. Er staat een handbewogen rolstoel klaar en op het einde van de helling drijf je zo de stoel uit en is het direct diep genoeg om te staan. Er zijn ook verschillende drijfhulpmiddelen die je kunt lenen. De zee was best ruw en de golven klapten tegen te kade, dus ik dacht in eerste instantie ‘amenooitnie’… maar toen ik de een na de andere roller stoer de hellingbaan over zag gaan, kon ik niet achterblijven natuurlijk. Ik moest me even overgeven aan de golven maar toen ik zag dat de baywatch alles goed in de gaten hield lukte ook dat heel aardig. Helaas hebben we geen foto van het moment in zee, maar je moet me geloven dat het heerlijk was!

Extra hulpmiddelen en vervoer

In het hotel zijn verschillende extra hulpmiddelen aanwezig, zoals een douchebrancard, antidecubitus matras, scootmobiel, rollator, etc. Ik gebruikte een toiletverhoger en douchestoel. Die laatste bleek een postoel. Voor mij niet ideaal, de armleuningen konden niet omhoog en er was geen zitting/deksel voor het grote gat. Ik begreep dat ze ook rol-douchestoelen hebben.

Het hotel kan een transfer organiseren met hun eigen rolstoelbus, waarmee ze ook dagtochten organiseren. Een retour van en naar Ljubljana kost bijvoorbeeld € 200 (115 km per rit). 

De reis 

🚙 Auto: Vanuit Utrecht is het 1300 km naar Izola. Wij hebben gekozen voor twee stops/overnachtingen, ik rij alles zelf en dan is het voor mij goed te doen. Vanuit Utrecht naar Ingolstadt is 700 km. Als je op zondag rijdt is er geen vrachtverkeer en kun je lekker doorrijden. We boekten hier het Enso Hotel, een prima aangepaste kamer met goed (onderrijdbaar) bed. Tweede nacht sliepen we in Sporthotel Zederhaus. Vriendelijke mensen, lekker balkon, ruime aangepaste kamer met goed (onderrijdbaar) bed, goedkoop, eenvoudig en ook zeer betaalbaar buffet. 

✈️  Met het vliegtuig ben je met een rechtstreekse vlucht van Schiphol in 2 uur in Ljubljana of Triëst in Italië. Het hotel kan een transfer organiseren met hun eigen rolstoelbus, waarmee ze ook dagtochten organiseren. Ook rijden er lange afstandsbussen en regionale bussen (toegankelijkheid hiervan is mij onbekend).

🚂 Er rijdt geen rechtstreekse trein naar Slovenië. Er rijdt wel een nachttrein naar Zuid-Duitsland, waar je dan kunt overstappen op een regionale trein in Oostenrijk (gemiddeld reistijd 16 uur).

Achtergrond hotel

Floramare Health Resort is eigendom van Dom Dva Topola, een bedrijf dat zich richt op opleiding en werkgelegenheid voor mensen met een handicap. Later lees ik dat de oprichter de Muscular Dystrophy Association of Slovenia is. Oorspronkelijk was hun missie het bieden van medische diensten, rehabilitatie en de verbetering van gezondheid voor mensen met neuromusculaire aandoeningen. Aha, dus zo gek was de gedachte aan een revalidatiecentrum toch niet. Er is in 2023 een grootscheepse renovatie geweest, waarbij alle kamers een totale make-over kregen en volgens de laatste wensen aangepast voor gasten met mobiliteitsbeperkingen. Daarna werd het resort geopend voor iedereen, dus niet langer alleen mensen met een handicap.

Meer weten over deze heerlijke vakantiebestemming, kijk op www.Floramare.si

>> Mijn verhaal over Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, staat in nr. 4, 2025 van Support Magazine! 

Al heb ik behoorlijk wat reiservaring, toch kom ik op reis regelmatig voor verrassingen te staan. Dat is precies wat reizen zo leuk maakt, hoor ik anderen vaak zeggen. Maar een kapotte rolstoel of te laag bed zijn verrassingen waar je niet op zit te wachten. Tegelijk heb ik een basisvertrouwen dat alles altijd goed komt. 

Door mijn aangeboren spierziekte ben ik goed in creatieve oplossingen bedenken en mij op het positieve te richten. Dat komt ook tijdens het reizen goed van pas. Als ervaren rolstoelreizigster deel ik graag mijn tips om reizen met een onwillig lijf, en zoals ik in een elektrische rolstoel, zo soepel en aangenaam mogelijk te laten verlopen.

Heb jij ook een tip? Deel ‘m onderaan de pagina bij de reacties. 

1. Begin makkelijk

Ben je al lang niet meer weggeweest of ging je niet eerder op pad met je spierziekte of rolstoel? Kies dan een bestemming dichterbij huis, Nederland is prachtig. Wil je dat buitenlandse gevoel? Kies dan een plekje net over de grens of in de heuvels van Zuid-Limburg. Een dagje weg kan ook voelen als een fijn avontuur; verheug je op uitstapjes, kies steeds een ander thema of bezoek elke maand een hoogtepunt in een andere provincie. Je kunt ook een groepsreis overwegen waarin alles voor je geregeld is.

Ik verzamelde al meer dan 120 rolstoeltoegankelijke, bijzondere vakantie-adresjes in Nederland en België.

2. Goede accommodatie

Neem geen genoegen met onvoldoende toegankelijke hotels of huisjes, op reis gaan is spannend genoeg. Als de basis goed is, hou je energie over voor uitstapjes. Informeer dus goed bij de vakantie-aanbieder. Vraag altijd foto’s en maten. Bekende boekingssites hebben steeds betere zoekfilters op toegankelijkheid, maar blijf alert. Gebruik van de termen rolstoeltoegankelijk en mindervalide biedt geen garantie. Vraag anderen naar ervaringen via social media of boek bij een (gespecialiseerd) reisbureau. Tegelijk, het zal niet zo zijn als thuis, wees creatief en denk in oplossingen

3. Zorg- en hulpmiddelen 

Thuiszorg kan, mits beschikbaar, overgezet worden naar een zorgorganisatie op je vakantieadres. Je kunt er ook voor kiezen een assistent mee te nemen en deze betalen vanuit een Persoonsgebonden Budget. Niet alle hulpmiddelen aanwezig op je vakantieadres? Zeker in Nederland kun je een hoog-laagbed, tillift of douchestoel huren en laten bezorgen op je vakantieplek. Wees goed geïnformeerd. Comfortzorg.nl kan het regelen (tegen een vergoeding) uit handen nemen.

4. Goed verzekerd

Via je basis ziektekostenverzekering ben je overal ter wereld verzekerd voor zorgkosten. Maar als de zorg op je vakantiebestemming duurder is dan de tarieven in Nederland dekt de verzekering deze meerprijs niet altijd. Informeer hiernaar bij je zorgverzekering. Sluit eventueel een aanvullende verzekering af en/of kies voor een reisverzekering met aanvullende dekking voor medische kosten. Extra reis- of verblijfskosten voor jou of je reisgenoot en bijvoorbeeld repatriëring zijn dan ook gedekt. Meer informatie vind je bij Zorginstituut Nederland.

5. Met het vliegtuig

Mijn rolstoel is weleens beschadigd tijdens een vliegreis. Toch gaat het meestal prima. Een rolstoel en tweede hulpmiddel mag gratis mee en ook assistentie om je op de luchthaven en het vliegtuig in- en uit te helpen is op elke luchthaven aanwezig. Meld (ruim) vooraf aan de vliegmaatschappij wat je nodig hebt.
Sta er op om, voor je eigen comfort én om de kans op schade te verkleinen, tot aan de vliegtuigdeur in je eigen rolstoel te blijven zitten (je rolstoel moet daarna het bagageruim in). Kwetsbare en losse onderdelen van je stoel kun je in de cabine meenemen of extra vast tapen. Kijk voor meer informatie, je rechten en je plichten op de site van je vliegmaatschappij of de luchthaven en vraag ervaren ‘rolstoelvliegers’ om tips.

6. Reisgezelschap

Stem vooraf en tijdens de reis met elkaar af wat voor ieder fijn is. Neemt je reisgezel(schap) zorgtaken op zich of regel je (gedeeltelijk) hulp van buitenaf? Heb je meer rust/tijd nodig dan de ander? Benoem dit en overleg. Wil de ander een ontoegankelijke wandeling maken? Lekker doen!

7. Plan extra tijd

Houd rekening met extra tijd die de dingen op vakantie kosten. Een aangepast toilet vinden, vervoer uitzoeken en regelen, maar ook je routine vinden in je accommodatie kost tijd. Een ‘weekendje weg’ klinkt leuk, maar gezien de voorbereidingen en extra tijd die je nodig hebt, blijf ik minimaal drie nachtjes.

8. Handig voor in de koffer

Handige hulpmiddeltjes die mij al vaker geholpen hebben: wandbeugel met zuignap (werkt alleen op gladde tegels), anti-slipmatje voor op de vloer, verlengsnoer of stekkerdoos, toiletverhoger, handspiegel, duct-tape en tie wraps, klein gereedschap en bandenplakspul, elektra converter.

9. Vertrouw op je veerkracht

Soms ben je zelf het grootste obstakel om van een reis te genieten, door te blijven denken in doemscenario’s en details. Ik heb geleerd dat, hoewel voorbereiding belangrijk is, het net zo belangrijk is me niet te laten meeslepen door elke mogelijke uitdaging. Als iets niet goed gaat of voelt, pas ik mijn plannen aan. Als alles soepel verloopt omarm ik het moment. Het is onmogelijk elk aspect van een reis onder controle te hebben, maar ik vertrouw erop dat ik flexibel ben en het uiteindelijk goed komt. Mijn ervaring is dat zelfs als het tijdens de reis niet lukt om optimaal te genieten, het achteraf alsnog lukt, als je de reis thuis opnieuw beleeft en voelt hoe fantastisch het (ook) was.

De Eurosleutel onmisbaar op reis

Met de Eurosleutel krijg je onbeperkt toegang tot openbare rolstoeltoegankelijke toiletten. Deze universele sleutel past op een voor heel Europa gestandaardiseerd slot zodat je er nu al op meer dan 12.000 plaatsen in Europa gebruik van kunt maken. Afgelopen vakantie ontdekte ik deze onmisbare tool!

Op de terugreis van onze vakantie in Kroatië en Slovenië informeerde ik via de mail naar de rolstoelvoorzieningen bij Camping Municipal Straubing in Duitsland. Het antwoord kwam even later. “Als de receptie gesloten is, kunt u bij aankomst zelf een plaatsje uitzoeken. Onze camping beschikt over een apart rolstoeltoegankelijk toilet met douche, welke u met uw internationale sleutel kunt gebruiken.”

Ik deed een klein vreugdedansje omdat ik die zogenaamde Eurosleutel voor onze vakantie had aangeschaft. Bij aankomst op de camping toverde ik de sleutel tevoorschijn en kon de goed aangepaste en heerlijk schone badkamer gebruiken. Eerder deze vakantie pieste ik bijna in mijn broek omdat de sleutel nog in het handschoenenkastje van mijn auto lag, en de toilet bij de Funiculair Railway in Ljubljana alleen te openen was met deze internationale sleutel. Zo heeft elk goed systeem ook nadelen…  Ga je regelmatig op stap dan behoort de Eurosleutel dus beter tot jouw standaard uitrusting.

Wat is de Eurosleutel?

De Eurosleutel, ook wel bekend als de Eurokey, is een universele sleutel, bedoeld voor mensen met een beperking. Deze sleutel past op speciale sloten die zijn aangebracht op toegankelijke toiletten maar soms ook op liften, slagbomen, rolstoelplatforms en andere toegankelijke voorzieningen. Het systeem zorgt ervoor dat deze voorzieningen 24/7 toegankelijk zijn voor mensen die er recht op hebben, terwijl misbruik wordt beperkt. Op veel plaatsen is de sleutel ook te leen bij bijvoorbeeld de kassa of receptie van het betreffende gebouw of nabij gelegen locatie, maar veel handiger is het natuurlijk de sleutel zelf bij je te hebben.

Voor wie?

De Eurosleutel wordt alleen verkocht aan mensen met een fysieke en/of visuele handicap, mensen met een stoma of chronische darm- of urinewegproblemen en als je 70 jaar of ouder bent. Gemeenten en bedrijven kunnen het initiatief nemen om sloten te plaatsen op toiletten en andere voorzieningen die dan alleen nog toegankelijk zijn met een Eurosleutel. ‍

Waar vind je de Eurosleutel locaties?

Het initiatief is ontstaan in Duitsland en hier vind je dan ook de meeste locaties die met de sleutel te betreden zijn. In totaal zijn er ruim 12.000 locaties in heel Europa waar de Eurosleutel toegang toe verleent. Locaties in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland staan in het boekje ‘Der Locus’, te koop via deze webshop.

In Nederland is de sleutel nog beperkt bruikbaar maar begint langzaam ook in te burgeren. In de HogeNood app kan je een locatie met Eurosleutel herkennen aan het sleutel icoontje dat bij een rolstoeltoegankelijk toilet aangegeven staat (zie foto).

Adressen in Zwitserland vind je ook op deze overzichtskaart  en adressen in Slovenië vind je hier. Hoewel de sleutel ook gebruikt wordt in Frankrijk en Spanje kan ik geen overzicht vinden van locaties in deze landen.

Aanvragen

De Eurosleutel vraag je aan via een speciaal webformulier, te vinden op deze website. Je voegt een bewijsstuk toe, zoals een gehandicaptenparkeerkaart of medische verklaring. Kosten € 32,50. In gemeenten die de Eurosleutel faciliteren kan de Eurosleutel soms bij de gemeente zelf aangevraagd worden tegen een gereduceerd tarief.

‍United Kingdom

In de United Kingdom is een soortgelijk systeem gangbaar, maar heb je de zogenaamde RADAR Key nodig om gebruik te kunnen maken van ruim 10.000 aangepaste toiletten en verzorgingsruimtes. 

“Als iedereen bloot is, wordt bloot heel gewoon”

Volgens onderzoek van Motivaction (2019) genieten ruim 2,5 miljoen mensen in Nederland regelmatig van naaktrecreatie. Geen kleren is heerlijk en zorgt voor een hoop minder gedoe, constateert ook Eelke Kelderman. Zij ging voor het tweede jaar naar een naturistencamping.

Mijn eerste bloot-kampeer-ervaring in Duitsland vorig jaar, zit nog fris in mijn geheugen. Op een warme zomerdag reden we na een flinke autorit door de campingpoort, toen een blote man langs onze auto fietste. We hadden dan wel gereserveerd op een naturistencamping, maar mijn hersenen registreerden dit toch als buitengewoon vreemd. Eenmaal op het kampeerveld trok mijn vriend Tjeerd direct zijn kleren uit, hij groette vriendelijk de buren die net het eten opgeschept hadden. Zijn witte billen staken bleekjes af tegen de zongebruinde borsten van de buurvrouw. Ik weet nog dat ik mij ernstig afvroeg of het wel zo’n goed idee was, dat blote. Die eerste avond hield ik veilig mijn kleren aan. In het campingrestaurant vond ik de naakte lijven ongemakkelijk. En dat ik de enige was met een vrolijk zomerjurkje, maakte het niet beter. Zonder kleren stapte ik de volgende ochtend toch mijn rolstoel in. Hoe makkelijk was dat! Ik zoefde richting het toiletgebouw in mijn nakende niksie. Een zacht briesje over mijn huid. De warme zon op mijn schouders, wat fijn.

Dezelfde dag vertrokken we naar de volgende naturistencamping, bovenop een berg nabij Bologna in Italië. Kleinschaliger, en prachtig in de natuur. Het was heet en toen de tent stond voelde ik me vrij om mijn jurk uit te doen. Het voelde eerder gek om hem aan te houden, hoe maf is dat! Als iedereen bloot is, is bloot heel gewoon. De laatste week van onze vakantie moesten we terug in het gareel: kleren aan dus. Getsie, wat strak en wat een gedoe na het douchen.

Kroatië

Dit jaar verblijven we ruim twee weken met onze blote billen op een naturistencamping in Istrië, Kroatië. De camping waar Tjeerd als klein jongetje met zijn ouders gewoon raakte aan het bloot vakantie vieren. Had ik vorig jaar voor mijn gevoel nog best wat ‘bekijks’, hier op deze grote camping is een naakte roller ook heel gewoon. Zo sta ik regelmatig bij de rolstoeltoegankelijk badkamer in de ‘rij’ met een andere Nederlandse rolstoeldame, Natasja. Zij blijkt al vijf jaar een enthousiast naturist en haar lijstje met campings noteer ik direct in mijn telefoon. Ik vraag ook meteen naar de zachte badstof kussenhoesjes om haar zitkussen, die blijkt ze zelf te maken. Veel handiger dan die steeds verschuivende, harde handdoek in mijn stoel. De dag voordat zij vertrekken en hun vouwwagen al half is ingepakt, vraag ik of zij samen met haar man Robert op de foto wil voor Support Magazine. Heel even zie ik twijfel, maar dan een trots: ja!

Ter voorbereiding op dit artikel spreek ik Natasja in Nederland weer, door de telefoon. Niet iedereen blijkt te weten dat zij naar naturistencampings gaan. Natasja: “De ouders van Robert weten het bijvoorbeeld niet. Maar toen zijn kinderen naar ons toe wilde komen op de camping, moesten we het natuurlijk wel even zeggen. Het is geen geheim, maar je hoeft het niet aan iedereen te vertellen.”

Zelf ben ik open over onze blootvakanties en mensen reageren meestal hetzelfde. ‘Ja, moet je vooral doen als jij dat lekker vindt.’ Maar zelf? Oh nee. Ongemakkelijk zijn met het eigen lichaam speelt daar vaak een rol bij. Ook het beeld van blote billen bij de gezamenlijke afwasplaats en hupsende borsten en piemels op de tennisbaan roept de nodige huiveringen op. Ik snap het, het is even gek als je net op de camping aankomt. Toch is het echt net zo vreemd als je na drie dagen buiten de camping komt en je iedereen weer met badpak op het strand ziet liggen.

Levenswijze

Toevallig of niet heb ik een paar blootfans onder mijn rollende kennissen en vrienden.  Natasja snapt dat rollers graag voor bloot kiezen: “Allereerst is het heel praktisch, ik heb ineens geen hulp meer nodig bij het aantrekken van die rottige bh of broek. Maar naturisme is meer, het is van oorsprong echt een levenswijze. Het gaat over het respecteren en waarderen van elkaar en de natuur waarin je leeft. Onze ervaring tot nu is dat naturisten heel relaxte mensen zijn, ze laten elkaar gewoon. Kijken minder naar elkaar, oordelen niet. Het is echt een ontspannen manier van leven, je rolt zo je tent uit. Klaar! Kleding kan irriteren, beklemmend werken. Thuis trek ik ook direct die strakke spijkerbroek uit, heerlijk. Dat doet wat met je, ik word daar in elk geval relaxed van.”

Lekker bruin kleuren, de warmte op mijn blote rug, geen hinder van kleding, snel klaar na het douchen, zwemmen in je blootje. Ook mij doet het goed, ik voel me vrij en lekker in mijn lijf. Het verschil met andere lijven wordt minder groot, lijkt het. Het doet er niet meer toe, en wie is er nou eigenlijk wel perfect?

De laatste week van onze vakantie start het hoogseizoen. Het wordt drukker en de gemiddelde leeftijd van de campinggasten gaat naar beneden, samen met het gehalte aan kwabbels, scheve ruggen en dikke buiken. Ik realiseer mij dat het vooral mijn eigen gedachten zijn die mij onzekerder maken in het zwembad, waar ineens ook pubers en jonge, mooie vaders en moeders opduiken. Opnieuw een oefening in het toelaten van gevoelens en het ervaren van wat dit met mij doet.

Textielwereld

Eenmaal thuis mis ik de zon op mijn huid en kost het me meer tijd en moeite om naar de wc te gaan. Ook sta ik weer voor de kast te treuzelen. Welke kleren moet ik aan? Thuis uit de kleren gaan is lastig als je midden in Utrecht woont. Natasja en Robert trekken regelmatig de gordijnen dicht, de buren weten inmiddels dat ze dan niet hoeven aan te bellen. Natasja: “Overigens ben ik best preuts hoor. Op een naturistencamping is naakt zo normaal dat het niet opvalt dat je naakt bent. Maar in de ‘textielwereld’ zal je mij niet snel uitdagend of bloot gekleed zien. Dat valt op en vind ik niet fijn.”

Hoe grappig werkt dat mensenbrein toch. Ik kijk in elk geval uit naar onze volgende vakantie. Heel grote kans dat de kleren dan weer lekker uit gaan!

Naturistenfacts

Wat je misschien nog wilt weten…

• Koud, zonnebrand, ongesteld? Kleren zijn niet verboden, trek gerust wat aan. Op sommige naturistencampings trek je bij het sporten ook wat aan, of in de winkel. Zwemkleding is wel taboe. In de openbare ruimtes zit iedereen op zijn eigen handdoekje.
• Naturistencampings bieden vaak meer rust, ruimte en natuur. Wist je dat naaktstranden veel schoner zijn dan andere stranden na een drukke stranddag? Het is trouwens verboden foto’s van anderen te maken.
• Bang om alleen vegetarische, geitenwollen sokken dragende hippies tegen te komen? Dat is allang niet meer zo. Je ziet wel mensen met alleen schoenen én sokken aan, dat wandelt nu eenmaal fijner. Heb je aangepaste schoenen nodig om te lopen? Dat is dus helemaal niet gek.
• Het aantal naturistencampings is beperkt, vooral die met voorzieningen voor rolstoelgebruikers. In Nederland zijn er een paar. Frankrijk, Kroatië en Duitsland bieden de meeste kansen.

Vind toegankelijke naturistencampings op:

www.blootkompas.nl of Eurocampings-naturisme-toegankelijk.

Let op, de camping Ca’ Le Scope, waar Eelke in Italië verblijft, heeft beperkt toegankelijk sanitair. Camping Ulika in Kroatië heeft aangepast sanitair in meerdere sanitairgebouwen en ook camping Dreiländereck in Duitsland had een ruime aangepaste badkamer.

Dit artikel verscheen eerder in Support Magazine Vakantie-editie 2024. Tekst: Eelke Kelderman, foto’s: Tjeerd Maas

Als ik word uitgenodigd voor een persreis naar de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt voelt dat alsof ik een envelop trek met een verrassingsreisje. Benieuwd naar wat dit deel van Duitsland voor ons in petto heeft, stappen Tjeerd en ik begin oktober (2023) in mijn aangepaste bus en rijden we 500 kilometer richting het oosten.

Saksen-Anhalt ligt in het midden van Duitsland en staat bekend om zijn uitgestrekte natuurgebieden, kastelen en historische stadjes met schilderachtige vakwerkhuizen. We gaan op ontdekkingstocht naar drie plaatsen die typerend zijn voor deze deelstaat: Maagdenburg, Quedlinburg en Wernigerode.

Maagdenburg

Onze eerste stop is Maagdenburg, gelegen aan de Elbe en dankzij de vele parken een van de groenste steden van Duitsland. In 968 werd de stad gesticht door de nu nog altijd beroemde Otto I, de eerste keizer van het Heilige Roomse Rijk. Later, in de middeleeuwen, werd Maagdenburg een van de machtigste steden. Na de verwoestende WOII kwam de stad in Oost-Duitsland te liggen.

Om de omgeving snel te leren kennen, stappen we op het centrale marktplein (Alter Markt) in de dubbeldekker voor een citytour. Beneden is er een plekje voor rollers gereserveerd, de chauffeur klapt een plank voor je uit. De DDR-gebouwen vind je nog overal terug, afgewisseld met moderne architectuur en enkele prachtige middeleeuwse pronkstukken en parken. Ik krijg zin om langs de Elbe te slenteren en van het uitzicht te genieten op een van de bruggen.

Dom
Weer uit de bus ontmoeten we voor de ingang van de Dom onze Nederlandse gids Herman. Hij vertelt met veel liefde over de geschiedenis van dit indrukwekkende gotische bouwwerk, waarvan de bouw al startte in 1207. Wil je Herman ook ‘ontmoeten’? Kijk dan naar dit filmpje (2 min) en je ziet ook gelijk de binnenkant van de Dom. Nog niet zo lang geleden kwamen onderzoekers er trouwens achter dat in het stenen grafmonument van Editha (achter in de Dom), de eerste vrouw van Keizer Otto, nog daadwerkelijk in een kleine metalen sarcofaag begraven lag. Inmiddels is de sarcofaag verhuist naar het naastgelegen, recent geopende Dommuseum Ottonianum, ook een aanrader!

Praktisch: In de kelder van de Dom is een riant aangepast toilet (Eurosleutel nodig of bij de ingang van de Dom sleutel vragen). 

Hundertwasser
Het meest verrast worden we die middag door het sprookjesachtige roze bouwwerk van de Oostenrijkse kunstenaar Hundertwasser: de Groene Citadel. Groene daken, klimplanten, binnentuinen en bomen die uit de ramen lijken te groeien. De paadjes zijn geïnspireerd op bospaden, niks is recht of vlak. Een symfonie voor de voeten, noemde Hundertwasser dat. Ook voor de wielen trouwens… Toch rijdt het verrassend goed want drempels zijn er ook niet. Betaalbare huurwoningen, een hotel, restaurants en winkeltjes herbergt het opvallende gebouw. Wij genieten er die avond van een heerlijk Aziatisch maal bij Hyaku Mizu. Het gebouw kun je mooi van alle kanten bekijken bij de maquette in het toeristenwinkeltje.

Praktisch: Zelfs het rolstoeltoegankelijke openbare toilet is in Hundertwasserstijl. Er is geen rolstoeltoegankelijk kamer in het hotel, ook de modelwoning is niet rolstoeltoegankelijk.

Quedlinburg

Na twee nachtjes Maagdenburg gaat onze route gaat een stukje zuidelijker, we pakken de koffer en rijden richting het Harzgebergte. We maken een stop in Quedlinburg en wandelen door het prachtige middeleeuwse centrum. In de zeventiende eeuw beleefde Quedlinburg economisch goede tijden. Er resteren meer dan 1200 vakwerkhuizen uit die tijd, logisch dat de stad op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Na de sfeervolle hobbelstraatjes ploffen we neer op een terras op het Marktplein. De Duitse menukaart blijft een uitdaging, dus laat ik mij verrassen. “Obazda mit Bretz’l bitte!” Het blijkt een heerlijk smeersel van pittige kazen, met een achtvormig knapperig broodje. Het uitzicht op het middeleeuwse stadhuis maakt het plaatje compleet.

Praktisch: In Quedlinburg parkeren we de auto op Parkplatz Marschlinger Hof, hier is ook een aangepast toilet (Eurosleutel). 

Langste hangbrug: De Titan-RT

Op naar de langste hangbrug van Duitsland: de Titan RT. Op 70 meter hoogte kun je hier – lopend of rollend – 487 meter lang lekker uitwaaien. En wiebelen, want dat doet-ie wel! Parallel aan de brug rijst de hoogste dam van Duitsland op. De Rappbodedam levert drinkwater en elektriciteit én beschermt tegen overstromingen. Een meesterlijk bouwwerk, maar ook een hoop beton. Ik kijk toch liever de andere kant op, waar de herfstkleuren het groen verdringen en de rivier schittert in de zon.

Praktisch: De brug is 120 cm breed, bij regen wordt een bezoek met rolstoel afgeraden. Vroeg in de ochtend en later op de middag is het rustiger. Rolstoeltoegankelijk toilet vind je in de Harz-regioshop of op het parkeerterrein (Eurosleutel).

Wernigerode

Op de derde en laatste dag van onze trip is de stoomtrein afgelast die ons naar de hoogste berg van het noorden (de Brocken, 1141 meter) zou brengen. Het stormt te hard. Jammer! Ik had al mooie foto’s bekeken. Maar dat is reizen ook: plannen aanpassen. Daarom gaan we kijken bij glasblazerij Harzkristall. Een prachtige, blauwglazen bol hangt inmiddels voor mijn keukenraam.

Hierna lonkt vanaf de heuvels het magische kasteel Wernigerode. Zelfs mijn elektrische rolstoel trekt de stevige klim vanaf de parkeerplaats naar boven maar nauwelijks (700 meter), maar het uitzicht is de moeite waard. Het kasteel zelf is niet rolstoeltoegankelijk. Wij zoeven via dezelfde route weer naar beneden om met een gids door Wernigerode te wandelen. Alweer een wonderlijk mooi stadje met kleurige vakwerkhuisjes en heerlijke verhalen. Het prachtige stadhuis kan zo van de ontwerptafel van de Efteling komen. Hier kun je makkelijk nog een dag in een sprookje rondwandelen. Maar inmiddels regent het en herinner ik mij de heerlijke sauna in ons hotel…

Praktisch: We laten ons vertellen dat de in steigers gehulde toren van Kasteel Wernigerode de nieuwe, beter toegankelijke toegang wordt naar de binnenplaats van het kasteel (opent medio 2024).

Hotels

Maritim Hotel Magdeburg

In Maagdenburg sliepen wij 2 nachten in het centraal gelegen 4-sterren MARITIM Hotel. Een groot congreshotel met 514 kamers, zalen, restaurant en pianobar. De enorm hal van 32 meter hoog met balustrades waar de kamers aan liggen doet denken aan een cruiseschip. Imponerend maar niet bepaald knus en een beetje oubollig. Het zwembad hebben wij gemist, eenmaal thuis zag ik pas dat die er was. Onder het hotel is een parkeergarage (max. inrijhoogte 1.95 cm). Het buffet-diner vond ik, ondanks de vriendelijke bediening, geen aanrader, het ontbijt was uitgebreid en prima. Ook de entourage van het restaurant kan wel een up-date gebruiken. Vanuit het hotel wandel je in tien minuten naar de Dom (800 meter) en de Groene Citadel (500 meter).

De kamer

De klassiek ingerichte kamers zijn netjes en onze kamer was ruim met een heerlijk groot bed op rolstoelhoogte (2x eenpersoonsbed, 50 cm hoog). Wat je vaker ziet in Duitsland is dat de aangepaste kamer eenpersoonskamers zijn. Ook hier was dat het geval, via een tussendeur konden wij gebruik maken van de aangrenzende tweepersoonskamer (nr 388), zo sliepen wij in het tweepersoonsbed maar gebruikte ik de aangepaste badkamer van de andere kamer. Deze badkamer was heerlijk ruim en goed aangepast met onderrijdbare wastafel, verstelbare beugels bij het hoge toilet (hoogte 53 cm) en goede douchestoel hangend aan een rail, met rug- en armleuningen aan een rail (merk; Pressalit). De hoogte hiervan kregen wij niet aangepast, maar dat zou wel moeten kunnen.

HKK Hotel Wernigerode

De laatste twee nachten verbleven wij bij het HKK Hotel Wernigerode, ook 4-sterren maar de helft kleiner wat aantal kamers betreft, wat moderner en oogde gezelliger dan het hotel Maagdenburg. Het is fijn gelegen, aan de rand van het oude stadscentrum. De parkeergarage (hoogte 2 meter) was een beetje een doolhof, we konden er maar moeilijk onze weg vinden. We aten allebei de avonden in het buffetrestaurant, en hoewel ik niet echt fan ben van dat gedoe langs al die bakken, je kon altijd wel een lekker maaltje verzamelen. Ook voor het uitgebreide ontbijt-buffet zaten we steeds aan hetzelfde voor ons gereserveerd tafeltje. Zou ik zelf kiezen, dan zijn er vast gezelligere plekjes te vinden in de stad.

Sauna

We hebben ook een avond gebruik gemaakt van de sauna, heerlijk opgewarmd na een regenachtige dag. Helaas was hier geen (verrijdbare) douchestoel dus het was een beetje behelpen en later op de kamer gedoucht. Bubbelbad is moeilijk bereikbaar (2 traptreden) omdat het op een soort podium ligt.

De kamer

Ook in dit hotel bleek de aangepaste kamer een eenpersoonskamer, de kamer is lekker ruim. Dit keer was de naastgelegen kamer ook bereikbaar via tussendeur (breedte 78 cm) maar deze kamer was een stuk kleiner en er stond maar een klein tweepersoonsbed (140 breed) tegen een muur, naast het bed is maar weinig ruimte. Met de tussendeur open lukte het mij om naast het bed te komen. Beide bedden (hoogte 55 cm) lagen voor mij te hard, maar dat is persoonlijk natuurlijk. De bedden staan trouwens vast aan de muur, je kunt ze dus niet verschuiven.
De aangepaste badkamer was keurig. Een klein opritje bij de deur, toilet (hoogte 51 cm) met beugels, onderrijdbare wastafel en inloopdouche met klein douchezitje (hoogte 46 cm) aan de wand.

Handige brochures toegankelijkheid

Deelstaat Sachsen-Anhalt is net als veel andere Duitse deelstaten zeer actief op het gebied van ‘Barierefrei Reisen’. Goede brochures over de toegankelijkheid van Maagdenburg vind je hier en over Wernigerode hier. In beide brochures vind je ook een handig overzicht met aangepaste overnachtingsmogelijkheden.