Even leek het hele plan om voor een maand van huis te wisselen met Marilyn en Greg in Toronto niet door te gaan. Weet je nog dat ik helemaal blij was, zie mijn blogje, House swapping Toronto? Via Matchinghouses.com, een huizenruilsite voor aangepaste woningen, kwam ik in contact met Marilyn en na heel wat mails over en weer kwamen we tot een afspraak om begin juni van huis te wisselen. Tickets werden geboekt maar helaas kreeg Greg een paar weken voor vertrek een ernstig auto-ongeluk. Enorme schrik maar wonder boven wonder hield hij er ‘alleen’ een aantal gebroken ribben aan over. Drie maanden later kon het feest dus alsnog doorgaan!

En nu zijn we alweer 6 dagen in Toronto! Op het vliegveld stond Greg in zijn blauwe bus (een Ford uit 1999 met cassettedeck) klaar om ons op te pikken. Greg & Marilyn waren de eerste 1,5 dag nog hier, wat echt super leuk was! Ook na zoveel mails blijft het spannend aan wie je je (t)huis toevertrouwd. Maar het voelde direct goed, wat een aardige luitjes. Greg geeft ons op weg naar ons huis voor de komende maand direct een tourtje door Toronto. We rijden langs Lake Ontario, zien de CN Tower en rijden over de hoofdader van de stad: Yonge St. Als we even de hoofdstraat afrijden, valt direct op dat er achter de enorme wolkenkrabbers groene villawijken staan. Wat een contrast, zo dichtbij elkaar!

In de auto van Greg, onze eerste kennismaking met Young St.

Marilyn wacht ons bij aankomst op in haar huisje. Alles ziet er knus uit. Het is klein maar fijn. Badkamer is goed toegankelijk voor mij en het bed is volgens afspraak gedraaid zodat ik aan mijn goede kant het bed in kan! Op de foto’s had ik gezien dat het zo voor mij beter zou werken. Het is grappig dat je daar dan niks over hoeft uit te leggen. Rolstoelers onder elkaar begrijpen die fratsen. Wat heerlijk en wat een opluchting, hier gaan wij het heel fijn hebben.

Eerste kennismaking

Nog die avond maken we samen met Greg en Marilyn ons eerste ritje met de subway. We maken kennis met vrienden en buren in de flat, iedereen lijkt te weten van onze komst! Wat een heerlijk welkom-gevoel. De volgende ochtend appt Marilyn vanuit het appartement boven ons, waar zij een nachtje konden slapen, of we al klaar zijn. Ze wil ons nog de bus laten zien en de supermarkt en… uiteindelijk belanden we ook nog in de mooie Edwards Gardens. Greg vat het goed samen: ‘ The only problem is that we are switching houses at the same time’. Ze wilden ons het liefst heel Toronto laten zien!

Edwards gardens met Greg en Marilyn

s’ Avonds zwaaien we Greg en Marilyn uit en dan zijn we toch echt alleen. Alhoewel, we zijn inmiddels al uit eten geweest met buurman Albert. En morgen komt Jerry, de buurman van beneden, bij ons eten. Albert is een heel aardige man van 83, geboren vlak voor de tweede wereldoorlog in Rotterdam. Op zijn 26ste moederziel alleen geëmigreerd naar Canada. Een rotjeugd in kindertehuizen probeert hij te vergeten en daarmee is ook het Nederlands verdwenen. Hij spreekt er geen woord meer van.

Fietsen en de metro

Toronto is echt een mega-stad maar er zijn ook veel groene parken. De wegen zijn niet echt fijn om te fietsen, met de rolstoel is het echt goed uitkijken voor gaten. Tjeerd heeft zijn vouwfiets bij zich maar er wordt hier weinig gefietst. Heel druk en slecht wegdek aan de rand. Gelukkig gaat het met de metro heel goed, de meeste metrostations zijn prima toegankelijk al is er soms wel een grote tussen de ingang van de metro en het perron. Maar het gaat goed als ik gewoon recht er in en uit ga.

Met de subway!

Broadway Ave, independent living

We verblijven op Broadway Ave, op de hoek van Yonge St. Als we de deur uitstappen zijn we direct bij de winkels, ontelbare restaurantjes (pizza, pizza en vooral pizza). Vijf minuten lopen naar het metro-station. Ons appartement voelt al als een thuis, ik kan me heel goed zelf redden. Het bed slaapt gelukkig ook lekker. In de flat wonen meer mensen met een handicap, als ik het goed begrijp is het een beetje zoiets als Fokus in Nederland. Hier heet het Independent Living.

Utrecht

Greg & Marilyn zijn uiteraard ook goed aangekomen in mijn huis. Ze vinden het super groot en ’they loved my sense of style’. Utrecht vinden ze ook prachtig, alleen al die fietsers vinden ze spannend zeker als ze straks ook hun huurauto hebben. Zo grappig, wij zijn ‘bang’ voor de enorme auto’s en zij voor de stroom aan fietsers.

De mensen noemen mij trouwens Elkie. Eelke is lastig voor ze. Tjeerd is al helemaal niet uit te spreken voor hen. We ontdekken de stad elke dag een beetje meer. Grappig hoe je in het begin de bomen door het bos niet ziet en het nu al heel veel overzichtelijker lijkt en we ons weg al vinden door de mensenmassa en wolkenkrabbers. Het heeft ook iets heel leuks om te horen hoe Greg & Marilyn het in Nederland hebben. Het is niet zomaar een vakantie, het voelt echt een beetje alsof we even ruilen van leven.

Oneindig veel te doen

We hebben al zoveel gezien en gedaan! Het Jazz-festival in Kensington Market, chinees gegeten in China-town, fiets/rolstoeltocht van 22km door het Don River Valley Park en de Infinity mirrored Room van Kusama in AGO (Art Gallery Ontario). En ondertussen genieten we ook gewoon van het ‘gewone’ leven samen. Elke dag is een feestje! Vandaag hebben we voor vrijdag de Megabus gereserveerd naar de Niagara Falls! Twee uur rijden vanaf Toronto. Binnenkort meer daarover!

Kensington Market, super gezellige straatjes met gekke vintagewinkeltjes en hippe eettentjes. Met Jazz muziek overal, uit steekjes en in het park.
Chinatown
Langgerekte parken, hier zie je ze wel, fietsers! De vouwfiets van Tjeerd wordt gewaardeerd!

 

 

 

Toronto AGO Kusama

 

Al jaren ga ik niet mee naar de Efteling. Mijn zussen gaan wel geregeld, inmiddels met hun eigen kroost. Over de kop en door elkaar gerammeld worden in een klein bakje lijkt mij niet echt noodzakelijk. Toch werden onlangs op een familiefeestje de Python, Baron en de Vliegende Hollander weer eens uitvoerig besproken op ‘Eelkeproofheid’. Kort na het bewuste feestje krijg ik een mail, of ik een presentatie over toegankelijkheid wil geven aan ondernemers in de ‘vrijetijdsindustrie’. Locatie van het evenement: De Efteling. Daarbij krijg ik de uitnodiging om de dag ervoor de Efteling te ‘testen’ en een nachtje in het Efteling Hotel te verblijven. Toeval of niet, ik ‘moet’ eraan geloven. Zus, zwager, nichtje (7) en mijn vriendje gaan mee.

Efteling Hotel

Het is een koude dag in november als we inchecken in het Efteling Hotel. De rolstoeltoegankelijke kamer is fijn. De badkamer is niet groot, maar voor mij is alles wat ik nodig heb aanwezig. Een muisje kijkt vanaf de plint de kamer in, de rode schoentjes staan klaar in de kast om te gaan dansen.

Klik hier voor foto’s en meer info over het Efteling hotel.

Efteling hotel, rolstoeltoegankelijke kamer
Efteling hotel, rolstoeltoegankelijke kamer

Winter Efteling

Bewapend met warme mutsen en handschoenen lopen we in vijf minuten naar het park. In de winter ondergaat de Efteling een enorme metamorfose met heel veel kleine details. Langnek kreeg dit jaar een muts op. De plastic koeken en broden bij de bakkers in het land van Laaf worden omgewisseld voor chocoladetaarten en kerstkransjes. De grote paddenstoelen in het sprookjesbos krijgen een laagjes sneeuw. Er worden minstens 300 kerstbomen naar het park gesleept en er hangen 200.000 duizend extra lampjes. Heerlijk warm zijn de vijf grote vuren op de pleinen. Extra zijn de ijsbaan en het langlauf parcours. Ik was vergeten hoe heerlijk het Anton Pieck sprookjessfeertje is, zeker in deze tijd van het jaar.

Eelke bij de Eftelingingang

Eelke en Tjeerd met zus Femke en zwager Marlon voor de draaimolen in de efteling

Zere nek en blauwe billen

Terwijl mijn zus en ik staan te wachten totdat de rest boven ons voorbij zoeft in De Baron, bekijken we nogmaals de app van de Efteling. Heel handig, hier staat per attractie beschreven of de attractie rolstoeltoegankelijk is en of je er met of zonder transfer gebruik van kunt maken. Ondanks de duidelijke informatie en het feit dat de ingang rolstoeltoegankelijk is, vind ik het lastig in te schatten wat de impact van een attractie is op mijn lijf. Omdat er bijna geen wachttijden zijn, test mijn gezelschap bijna alle spannende achtbanen eerst uit. Hoe erg zijn de schokken, de bochten, heeft je hoofd ondersteuning, hoe gaat het instappen precies? Gezamenlijke conclusie: toch maar niet. Ik kan nu eenmaal halverwege niet uitstappen. Ik heb geen zin in een zere nek of blauwe billen. Het is even een teleurstelling. Gelukkig zijn er genoeg andere dingen te beleven.

Het Sprookjesbos blijft een heerlijk nostalgische ervaring. Daar ben je al zo een paar uur zoet. Het mooiste vind ik het ‘nieuwe’ Paleis der Fantasie: Symbolica. De baanloze fantasievaarders, een soort sledes waar je met een man of zes in kunt, dansen geruisloos door de verschillende kamers van het paleis. Wij gaan via de aparte rolstoelingang naar binnen (let op, bij drukte kun je beter ‘s morgens al reserveren). De fantasievaarder, ofwel het ‘karretje’, kan stilstaan zodat je alle tijd hebt om in de stappen. Dat is natuurlijk heel prettig, maar ik vind dat de Efteling hier haar toegankelijkheidsambities en fantasie (!) moet tonen: de mogelijkheid om met rolstoel en al in het ‘vaartuig’ plaats te nemen. Helaas, voor nu blijft een overstap noodzakelijk.

Efteling, Symbolica-koningszaal
Efteling, Symbolica-koningszaal

Virtuele Droomvlucht

Uiteraard willen we ook de virtuele Droomvlucht beleven. Tot voor kort was de Droomvlucht niet rolstoeltoegankelijk. Nu kun je in een aparte ruimte met een Virtual Reality bril meegenieten: met een koptelefoon en microfoon ben je verbonden met je familie die echt in de Droomvlucht rondzweeft. Leuke oplossing! Een andere oplossing is er in verband met de ontruimingsmogelijkheden niet. De kwaliteit van het beeld kan nog beter.

De Fata Morgana herinner ik mij nog van heel vroeger. Er is niet veel veranderd. Mijn lijf wel, maar met hulp en de rust van het vriendelijke meisje bij de instap beland ik netjes in het bootje. Gedoe, maar bijna acht minuten heerlijk genieten in de verboden stad! We zien ook  de indrukwekkende openlucht voorstelling Ravelijn. Rolstoelers zitten hier bij elkaar in een aparte ‘suite’. Ik had spijt dat ik het dekentje niet aannam van de aardige medewerker… brrr echt koud.

Geen bloedstollende attractie maar wel de moeite waard is de Pagode, ofwel de Zwevende Tempel! Je rijdt er makkelijk in met je rolstoel en beleeft de Efteling vanaf 45 meter hoogte. Wat ons opvalt is dat het personeel overal perfect op de hoogte is van alle toegankelijkheidsissues. Iedereen weet wat te doen en is uiterst vriendelijk en behulpzaam. Als mijn zwager daar een opmerking over maakt bij een van de medewerkers kijkt ze hem verbaasd aan en vraagt: ‘Dat is toch heel normaal?’

’s Avonds leest Klaas Vaak nog een heerlijk verhaaltje voor in de lobby van het hotel. Sfeertje compleet. Ik kom zeker terug, dat vertel ik morgen tijdens mijn verhaaltje voor ondernemers.

Efteling Symbolica vanuit de Pagode
Efteling Symbolica vanuit de Pagode als de avond valt

Nog even over de rolstoeltoegankelijkheid

Op de website van De Efteling staat uitgebreide informatie over de toegankelijkheid van het park en de attracties. Handig om vooraf al te bestuderen! Deze informatie is ook beschikbaar in de Efteling-app en staat op de speciale plattegrond voor mensen met een beperking. Bijna alle toegankelijke attracties hebben een aparte rolstoelingang. Er zijn vijftien rolstoeltoegankelijke toiletten, twee verzorgingsruimten en een rustruimte. De restaurants zijn toegankelijk. Naast het Eftelinghotel hebben vakantiepark Loonsche land en Bosrijk ook rolstoeltoegankelijke huisjes en appartementen. Kijk voor meer informatie op www.efteling.nl.

Bij binnenkomst moet je een verklaring ondertekenen waarop onder andere staat of je hulp nodig hebt bij het betreden van een attractie. Je hoeft geen medische informatie te vermelden. Met deze verklaring krijg je een faciliteitenkaart en kun je gebruikmaken van de aangepaste voorzieningen.

 

print van artikel in Contact Efteling

Deze blog verscheen ook in Contact, het ledenblad van Spierziekten Nederland (maart 2019).

‘We binden gewoon je rolstoel op je kar!” roept Joke enthousiast. We zitten samen in de tuin van haar vader en moeder in Harderwijk. We kennen elkaar al ons hele leven, lagen bij elkaar in de wieg. Haar vader en moeder zijn vrienden van mijn vader en moeder. We wonen een uur rijden van elkaar maar als het even kan zijn we in de schoolvakanties samen. Vlak na mijn examen woon ik zelfs een paar weken in Harderwijk, via de moeder van Joke heb ik daar een bijbaantje bij een groothandel.

‘En dan?’ vraag ik? ‘Nou gewoon’ zegt Joke, ‘dan pakken we de trein!’ Joke is al onderweg naar de schuur en komt terug met een paar sjorbanden. Ja hoor, gaat prima. Mijn rolstoel bungelt achterop mijn kar. Ik maak een rondje. Ja hoor, inderdaad gaat prima! Een paar weken later zitten we in de trein naar Den Helder. Drie trekkershutten op verschillende plekken zijn gereserveerd. Joke huurt een fiets als we op Texel aankomen en bindt haar weekendtas achterop. Het zijn onze eerste ervaringen met uitgaan. Ik ga in zee met strandrolstoel ‘de zeehond’. We koken ons eigen potje in de hut. Slapen lang uit…

1995 eelke staat in de deur van een trekkershut met oprijten.
1995, trekkershuttentocht op Texel! Is dit het begin van mijn reislust?

 

Eelke in haar 'kar' 1995
Mijn ‘kar’, de naam die vanzelf ontstond voor mij Booster Trophy scootmobiel

Afgelopen donderdag stond ik, ruim 24 jaar na deze trekkershuttentocht, voor een volle zaal met camping-eigenaren op het congres van de Groene Koepel. Ik laat hun mijn foto’s van toen zien en vertel over mijn droom van een toegankelijke wereld. Ik hoop dat ze snappen dat de trekkershutten toen het verschil maakten! De trekkershutten met opritje waren ideaal, een goed bed en aangepast sanitair waren genoeg voor een heel gewone vakantie. Precies wat mijn zelfvertrouwen nodig had. Het was het verschil tussen mooie herinneringen maken of niet.

Na afloop van mijn verhaal komen er meerdere mensen naar mij toe. Ze gaan allemaal kijken naar kleine en grote verbeteringen op hun eigen camping. Ik krijg vragen over noodkoordjes en beugels. Zelfs de foto van de Amerikaanse rolstoeltoegankelijke boomhut heeft zijn werk gedaan. Ik zie een ondernemershart sneller kloppen, als we dat nou eens op onze camping… Ook Hans en Nel glunderen als ze mij vertellen dat er op dit moment drie rolstoeltoegankelijke trekkershutten op hun terrein gebouwd worden, ze zijn bijna klaar. Kijk maar hoe mooi: www.drechtoever.nl 

Lijkt een trekkershut jou ook wat?

Op www.trekkershutten.nl komen 82 trekkershutten naar boven wanneer je het rolstoel-icoontje aanvinkt! Neem wel even contact op om te checken wat de toegankelijkheid betekent. Heb je een eigen kampeermiddel? Op de website van de natuurkampeerterreinen staat ook per terrein beschreven welke aanpassingen er zijn, 47 van 166 terreinen zeggen toegankelijk te zijn!

Nog een kampeertip, lekker luxe met rolstoeltoegankelijk privé-sanitair

Het is inmiddels even geleden dat ik ging kamperen, het fenomeen van privé-sanitair was dus aan mij voorbij gegaan. Maar toen ik op het spoor kwam van dit mooie vakantiechalet zag ik dat ze op de camping ook geweldig uitpakken, rolstoeltoegankelijk privé-sanitair! 

 

 

Na een paar weken in het Engels heen en weer mailen, beslis ik gewoon om het te doen. Ik mail naar Marilyn: ‘I’m looking forward to swap our house and visit Toronto for a month!’ Een nieuw avontuur tegemoet.

Al een tijdje staat mijn huisje in Utrecht op de huizenruilsite matchinghouses.com. Een geniaal maar ook doodeenvoudig idee. Over de hele wereld leven rolstoelers in een aangepast huis. Al deze mensen zoeken zich rot naar rolstoeltoegankelijke vakantieplekken. Hoe simpel om gewoon onderling van huis te ruilen? Goedkoop en toch bijna verzekerd van een goed aangepaste vakantiebestemming.

Theo uit Engeland liet het niet bij een idee maar maakte de website: Matchinghouses.com. Toevallig of niet, ik heb inmiddels al drie Canadezen die wel naar Utrecht willen komen. Eentje uit Engeland wil ook wel. Maar ik zie ook een leuk optrekje in Australië en een fijn appartement met uitzicht op zee in Kaapstad, Zuid-Afrika. Hopen dat zij ook wel naar een flatje in Utrecht willen komen. Voorlopig zit ik in juni in het flatje van Marilyn en word voor even inwoner van Toronto. Ik heb al gehoord dat de Niagara Falls bereikbaar zijn met de goed toegankelijke bus. Wordt vervolgd.

Heb je tips voor Toronto en omgeving? Ik hoor ze heel graag!

 

Skyline Toronto
Skyline Toronto

Deze blog verscheen in december 2018  in Contact, het ledenblad van Spierziekten Nederland. Inmiddels ben ik in Toronto geweest en het was in één woord geweldig! Lees het hier.

New York, daar moet je een keer geweest zijn. En als je er éénmaal geweest bent wil je zeker nog een keer. Tenminste dat hoor ik om mij heen. Ik hoor bovendien dat het echt een prima stad is voor rolstoelers. Als iemand mij vraagt of ik toevallig een goed hotel weet in New York ga ik maar eens op onderzoek uit. En ik krijg direct zin om een ticket naar de Big Apple te boeken. Jullie?

Blogs van anderen

Ik kom in elk geval enkele enthousiaste blogs van andere rolstoelers tegen. Op Wereldwijzer.nl een leuk verhaal van Jacqueline en Sonja over alles wat New York te bieden heeft: ‘Timesquare-Broadway-42nd Street, spetterende billboards, het adembenemende uitzicht vanaf de Hudson, brownies op elke straathoek, musical op broadway en veel lawaai, getoeter, scheurend verkeer en altijd en overal drukte.’ 

Al een wat ouder reisverslag (2008) maar wel heel uitgebreid en met goede tips vind ik op het forum van Alles Amerika. Op Toegankelijk op reis lees ik nog een vlot verslag van de Belgische Katty, zij ging in 2012 minder goed voorbereid op citytrip naar New York maar is ook super enthousiast over de toegankelijkheid van de stad.

Overzichtelijk stratenplan

Van anderen hoor ik ook dat de stad heel overzichtelijk is, ondanks dat het natuurlijk mega groot is. Het stratenplan (11th, 12th, 13th Avenue etc) is in rechte lijnen en vaste blokken ingedeeld waardoor je precies weet hoe ver iets lopen/rijden is.

Bij veel musea, theaterproducties en musicals krijgen mensen met een beperking voorrang in de rij en korting. Bovendien is het (bijna) allemaal goed toegankelijk.

Gele taxi's van Accessible Dispatch
Super handige app van Accessible Dispatch

Vervoer

De meningen over de toegankelijkheid van de metro zijn verschillend. Duidelijk is dat niet alle metrostations rolstoeltoegankelijk zijn. Dat betekent dat je soms wat verder moet lopen naar het volgende metrostation. Meer info en een kaart met de toegankelijke stations vind je op de site van The Metropolitan Transportation Authority (MTA). Hier vind je ook informatie over de bussen, welke  voorzien zijn van liften, zodat rolstoelgebruikers er eenvoudig gebruik van kunnen maken.

Super handig lijkt mij de Accessible Dispatch-app van de gele taxi’s. Via je smartphone bestel je de taxi en je kunt precies volgen waar de taxi zich bevindt om jou op te pikken. Middels een plank rijd je makkelijk de taxi in, ook met een electrische rolstoel. Er past één rolstoeler in de taxi plus drie of vier andere personen. Je kunt door hen ook opgehaald worden van het vliegveld. Let op, de app is alleen beschikbaar in de Amerikaanse app store.

Straatbeeld vanuit het Marriott hotel
Straatbeeld vanuit het Marriott hotel

Slapen

Misschien wel de belangrijkste voorbereiding bestaat uit het boeken van een goed toegankelijk hotel. Ik kan het bijna niet geloven maar ik hoor vanuit meerdere kanten dat hotels met meer dan honderd kamers in Amerika meerdere aangepaste kamers moeten kunnen aanbieden. Je kunt dan vaak kiezen uit verschillende mindervalide kamers, bijvoorbeeld met bad of toch liever een ‘roll in shower’. Bovendien, de klant is echt koning in Amerika, ze zullen er alles aan doen het je naar je zin te maken. Van vriendin en Amerika-fan Sjoukje krijg ik het Marriott Marquis op Times Square door. Sjoukje: ‘Het hotel was perfect aangepast, beugels in een ruime badkamer, een vast zitje onder de douche en voldoende ruimte om je te bewegen. Alleen had de douche een glazen afscheiding waardoor het allemaal net kon’. Andere vrienden waren vorig najaar nog in New York. Otto en Petra logeerden toen in het Hilton Hotel op Time Square: ‘Een prima hotel, goed toegankelijke badkamer, alleen één beugel rechts aan de muur en het bed was niet onderrijdbaar met de tillift.
 De locatie was super centraal en kon niet beter!’ 

Op MailOnline lees ik het verhaal van Barbara, zij zijn enthousiast over hotel The London NYC en dat ziet er goed uit. Accessible New York City maakte ook een handig lijstje met hotels en een korte beschrijving van de kamers.

Even echt inwoner van New York…

‘Eelke droomt verder’ zou niet ‘Eelke droomt verder’ zijn als ik nog door zoek en een bijzondere appartement tegenkom op Airbnb (directe link werkt niet meer, zie update hieronder). Eigenaar Marcelo maakt zelf gebruik van een rolstoel en werkt als journalist over de hele wereld. Als hij er zelf niet is kun je terecht in zijn super gezellige en goed aangepaste appartement. De reviews zijn super enthousiast, juist ook over de rolstoeltoegankelijkheid. Hier kun je je even inwoner van deze The big Apple wanen.

Appartement New York
Appartement New York

Ben jij al eens in New York geweest en heb je nog aanvullende tips? Laat een reactie achter, ik hoor het graag.

Update 20 februari 2015: Helaas hoor ik dat Marcelo zijn appartement (hierboven genoemd) verkocht heeft, het is dus niet meer beschikbaar via Airbnb. Ik heb inmiddels wel een leuk alternatief gevonden, kijk maar eens op de blog Have wheelchair will travel, hier vind je meer zinvolle blogs over New York.